Korowarka do drewna – który typ wybrać?

Korowarka do drewna – który typ wybrać? Porównanie trzech systemów korowania w praktyce.

Kora wnosi do tartaku dwie kategorie problemów: mechaniczne i biologiczne. W pierwszej mieszczą się zanieczyszczenia ścierne – piasek, ziemia i pyły, które tępią piły, frezy i noże, a także zwiększają obciążenie napędów. W drugiej – czynniki biologiczne: sinienie, pleśnie, grzyby, a przy niektórych gatunkach także żer owadów. Zgodnie z badaniami U.S. Forest Products Laboratory („Wood Handbook”), usuwanie kory w możliwie krótkim czasie po ścięciu drzewa ogranicza aktywność mikroorganizmów i owadów, które wykorzystują korę jako środowisko bytowe. To pierwszy krok w ochronie surowca, a zarazem jeden z kluczowych etapów wpływających na czystość i stabilność całego procesu przetarcia.

W praktyce wielu tartaczników podkreśla, że właściwy dobór technologii korowania przekłada się bezpośrednio na wydajność i koszty całej linii. Dlatego wybór odpowiedniej technologii korowania – frezującej, przelotowej lub bębnowej – jest decyzją techniczno-ekonomiczną.

Trzy drogi do czystej kłody

W tartacznictwie dominują trzy typy korowarek: frezująca, przelotowa i bębnowa. Każda z nich odpowiada innym potrzebom produkcyjnym i gatunkom drewna.

Korowarka frezująca

to rozwiązanie, w którym obrót wykonuje kłoda, a nie głowica. Operator nadaje kierunek i prędkość obrotu kłodzie, dopasowując parametry do jej średnicy, długości i krzywiźnie danej kłody. Głowica korująca może być stacjonarna – ustawiona na stałe względem osi kłody, lub mobilna – przesuwająca się wzdłuż kłody. W zależności od ustawień operatora, system umożliwia bardzo dokładne usunięcie kory zarówno z kłód liściastych o nieregularnym obwodzie, jak i z drewna iglastego, gdy wymagana jest wysoka jakość powierzchni przed przetarciem. To właśnie w tym segmencie specjalizuje się firma JUWAL – producent przemysłowych korowarek frezujących, projektowanych w Polsce i dostosowywanych indywidualnie do charakteru surowca i rytmu pracy tartaku. Operator ma pełną kontrolę nad procesem – może decydować o głębokości korowania, kierunku obrotu kłody i prędkości posuwu, co pozwala dopasować maszynę do różnych gatunków – od dębu, jesionu i grabu po sosnę czy świerk.

Korowarka przelotowa

to układ pierścienia z ramionami nożowymi dociskanymi sprężynami lub siłownikami. Kłoda wsuwa się przez pierścień i przesuwa z ustaloną prędkością – podczas gdy obracające się noże usuwają korę na całym obwodzie. Zapewnia wysoką wydajność i świetną integrację z automatyczną linią, szczególnie przy kłodach o przewidywalnej geometrii. Tego typu technologia dominuje w szybkich liniach iglastych, gdzie kłody są prostsze, bardziej jednorodne I o przewidywnej średnicy. W Skandynawii czy Kanadzie stanowią standard w dużych liniach tartacznych – bogatą ofertę mają m.in. producenci tacy jak Valon Kone, Nicholson czy Cambio. Ich główną zaletą jest powtarzalność – korowarka  może pracować w trybie bezobsługowym przez wiele godzin, sterowana przez centralny system PLC.
Wadą – ograniczona elastyczność i potrzeba dużej powierzchni na transportery przed i za korowarką. Przy krzywych lub rozgałęzionych kłodach liściastych noże nie przylegają równomiernie, przez co część kory może pozostać na powierzchni.

Korowarka bębnowa

opiera się na tarciu i wzajemnym przemieszczaniu kłód w stalowym bębnie. Tu nie ma precyzyjnego noża dotykającego konkretnego miejsca – jest za to masa i czas przebywania w bębnie. Bębny o długości kilkunastu metrów i średnicy kilku metrów potrafią przerobić setki metrów sześciennych drewna na godzinę. Wymagają jednak dużej przestrzeni, solidnego fundamentu i znacznych nakładów energetycznych. To rozwiązanie przeznaczone do bardzo dużych wolumenów i zastosowań, gdzie liczy się przygotowanie surowca pod zrębke, pellet czy masę celulozową. Jakość powierzchni kłody jest wystarczająca dla tych celów, ale nie dla tarcicy.

Tabela 1. Porównanie kluczowych właściwości systemów korowania.

Bibliografia:

Haack, R. A., Petrice, T. R., Foltz, J. L., & Ye, H. (2024). Impact of debarking and bark grinding on survival of Ips calligraphus. The Great Lakes Entomologist, 57(1–2), 32–41. https://doi.org/10.22543/0090-0222.2476